همایش دو روزه‌ی "زن در پهنه‌ی فرهنگ و تمدن در غرب كشور" در روزهای ٢٩ و ٣٠ فروردین ماه ١٣٩٧ در دانشگاه کردستان و با حضور صاحب نظرانی از استانهای غربی کشور برگزار شد. برگزاری این همایش از سوی انجمن زنان پژوهشگر تاریخ وامورخانوادگی استانداری کردستان با همکاری پژوهشکده‌ی تاریخ شناسی دانشگاه کردستان صورت گرفت. مباحث مختلف و متنوعی در ده پنل تخصصی با محورهای نظری، روانشناسی، زنان و تاریخ نگاری، نقش زن در سیاست مناطق غربی کشور، زنان واقتصاد، زنان و اجتماع و فرهنگ، زن و مطالعات مردم شناسی، زن و آثار وابسته‌ی تاریخی، دین و مطالعات تطبیقی مطرح شدند. همایش با معرفی و تجلیل از زنان موفق غرب کشور و ایجاد نمایشگاهی از آثار و هنرهای دستی زنان پایان یافت.
از میان صد چکیده‌ی مقاله حدود سی مقاله در حوزه‌های یاد شده انتخاب و در همایش ارائه گردید. آنچه بیش از هر چیز در این سخنرانی ها مطرح می شد حضور پررنگ زنان غرب درعرصه‌های گوناگون اجتماعی واقتصادی و سیاسی در طول دورهای گذشته و وجود منابع تاریخی ارزشمند در این زمینه بود. مطرح شدن اولین زن تاریخ نگار و نیز وجود تعداد زیادی از زنان صاحب نظراز یک طرف، و حضور زنان در قالب مبارزات نظامی جهت دفاع از خاکشان از طرف دیگر به عنوان توان و قدرت زنان ارزیابی شد.
سخنرانی دکتر قطب الدین صادقی با اشاره به حضور پر رنگ زنان در عرصه‌های هنری آغازشد و به فاطمه سیاه (قه‌ره فاتم) که همرزم سنجرخان بوده رسید. وی قه‌ره فاتم را به عنوان زنی مبارز ستود. درواقع سخنرانی ایشان نیز متاثر از همان ادبیات مردسالارنه ای بود که به راحتی در سخنان دیگر فرهیختگان مرد نیز ریشه‌ای گشته است. ستایش قه‌ره فاتم نه به عنوان یک زن، که به عنوان یک نیروی مدافع بود. در واقع این ستایش از زن به عنوان یك جنگنده و یك مدافع نمایانگر همان چهره‌ی ارائه شده توسط احزاب مردسالار جامعه‌ی کردیست كه توانایی زن را فقط در جنگجویی زن می بینند و بس.
از نکات قابل تامل دیگر، سخنرانی معاون دفتر زنان استانداری در مورد نقش بسیار ضعیف زنان در نقش های مدیریتی استان کردستان با تکیه بر آمار ارائه شده بود. ارائه‌ی این آمارهای تکان دهنده در واقع بیش از آنچه نمایش دهنده‌ی عدم رغبت زنان به حضور در پست های مدیریتی باشد، نشان از عدم كارایی سیاست جنسیت زده‌ی مسئولین رده بالای استانی در عدم به كار گیری زنان در این پست ها دارد. اینکه باوجود آماربالای زنان تحصیل کرده، بسیاری از آنان خانه نشین شده‌اند و تا به این حد نسبت به حضور آنان در نقش های مدیریتی و تاثیر گذار تبعیض روا شده است، اثباتی است بر نظریه‌ی بوردیو مبنی بر این كه تلاش مردانه در جهت قبضه‌ی قدرت در اجتماع و دادن نقش های خانگی به زنان در جهت تضعیف آنان و بازتولید سلطه‌ی نرینگی نهادینه شده به وسیله سایر نهاد های اجتماعی می باشد. متاسفانه این امر چنان عادی وطبیعی جلوه داده می شود که خود زنان نیز معتقد به حضور پر رنگ مردان و عدم توانایی زنان می گردند.
پرحاشیه‌ترین سخنرانی این همایش، مقاله‌ی ارائه شده توسط خانم ژیلا مرادپور بود. ایشان درابتدا باتکیه بر تعدادی از آیات و روایات سعی در برقراری ارتباطی معنی دار میان دین و زن كرد، ارتباطی که از دید او تنها راه ممکن برای موفقیت زنان بود! این در حالی است که نماد بارز ضد زن بودن دین را می توان در حجاب اجباری، قیومیت مردان بر زنان، مجاز بودن تنبیه زنان توسط مردان، مجاز بودن چند همسری مردان، حق ارث نابرابر، معادل بودن شهادت دو زن باشهادت یك مرد، دیه‌ی نصف مردان برای زنان و صدها و هزاران قاعده و قانون نوشته و نانوشته دانست كه توسط دین ابلاغ و بوسیله‌ی حكومت دینی اجرا می شود. آیا نسخه‌ی ارائه شده‌یدین در قالب حكومت دینی در جامعه، در طول این چهار دهه، هنوز عدم تطبیق آن با شرایط فعلی جوامع را اثبات نكرده است؟ حتی تغییرات اخیر قوانین زنان و خانواده در عربستان می تواند گواه ناكارایی دین در برابر موضوعات مربوط به زنان و برابری جنسیتی باشد. خانم مرادپور و استاد ایشان، آقای دكتر جلالی زاده، در تلاش هستند تا نسخه‌ی كاذب بزك كرده و رنگ و لعاب داری از دین را به خورد دیگران بدهند، غافل از اینکه این خود آنهایند که از قافله بسیار بسیارعقبند.
خانم مرادپور تاجایی پیش رفت که تقریبا بخش بزرگی از تاریخ و فرهنگ منطقه‌ی غرب کشور را زیر چکمه های دین لگد مال كرد. خیال بافی ایشان تا حدی بود که وجود تعدادی عکس و نقاشی از صدسال پیش را نشانگر پذیرش راحت اسلام توسط کردها در هزارو چهارصد سال پیش دانست! او نه تنها تاریخ دستكم شفاهی مبارزه‌ی جانانه‌ی كوردها و به ویژه زنان كورد را در مقابل مهاجمین عرب در زمان حمله به منظور گسترش سرزمین های تحت سلطه‌ی اسلام نادیده گرفت، بلكه با اتكا به نقاشی های صد سال پیش، یك فاصله‌ی زمانی هزاروسیصد ساله تحت سیطره‌ی فرهنگ و دین اسلام را كاملاً هیچ و بی اثر انگاشت. گویی هزار و سیصد سال، زمان ناچیزی برای تغییر و تحریف فرهنگی مغلوبان و سلطه‌ی فرهنگ و دین فاتحان جنگ است!
خانم مرادپور در بخش دیگری از سخنرانی خود به لطف مردانه‌ای اشاره كرد که موجبات حضور او را به عنوان یک زن در مسجد فراهم آورده است! گویی همه‌ی مشكلات زنان و قوانین تبعیض آمیز جنسیتی به لطف جواز حضور زنان در مساجد حل شده و دیگر مشكلی وجود ندارد و همه چیز آرام است! در واقع شنیدن چنین استدلالات و سخنان سطحی از زنانی که به عنوان سخنران انتخاب شده بودند، نشان از عدم آگاهی فمینیستی، عدم مطالعات زنان، تسلط کامل مردان و دیدگاه های مردسالارانه بر همایشی به نام زنان بود که در واقع غایب اصلی آن خود زن و حقایق زنانه بود.
از سویی با توجه به روند رو به گسترش خشونت علیه زنان، افزایش تعداد زنان خیابانی، رشد روز افزون زنان معتاد در پهنه‌ی غرب كشور به این مسائل پرداخته نشد بود. در واقع این همایش كاملاً در راستای تلاش حاکمیت برای جلوه‌ی كاذب وجود یك جامعه‌یآرمانی و به دور از هرگونه مشكلات بود. سئوال این جاست که دستاورد برگزاریاین همایش و همایش های این چنینی که در فضای بسته و گزینشی بدون توجه به حضور زنان فعال از سایر طیف های اجتماع، و بدون پرداختن به مشكلات و آسیب های اجتماعی برگزار می شود، چیست؟ تازمانی که امکان حضور و آزادی ابراز عقیده و بیان مخالفین در چنین همایش هایی وجود نداشته باشد، برگزاری آنها فقط در حد کارنامه و رزومه‌های روی كاغذ باقی ماندهو هیچ تاثیر مثبتی بر جامعه و ارتقای وضع زنان باقی نخواهد گذاشت.
پانوشت: فایل صوتی تاثیر دین بر پویایی زن كرد را از كانال تلگرامی خانم مرادپور می توانید بشنوید.
نظرات
ارسال یک نظر